CBAM: Üretici Firmalar İçin Kritik Noktalar ve Yeni Döneme Hazırlık

Avrupa Birliği’nin (AB) Karbon Sınırı Ayarlama Mekanizması (CBAM), karbon emisyonlarını azaltmayı hedefleyen önemli bir düzenlemedir. 1 Ekim 2023 itibarıyla geçiş süreci başlamış olup, 2026’dan itibaren tam anlamıyla uygulanacaktır. CBAM kapsamında çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre, hidrojen ve elektrik gibi karbon yoğun sektörlerde faaliyet gösteren üreticiler, AB’ye ihracat yaparken karbon ayak izlerini hesaplamak ve raporlamak zorunda olacak. 2026’dan itibaren ithalatçılar, ithal ettikleri ürünlerin karbon emisyonları için CBAM sertifikaları satın almak zorunda kalacak, böylece AB içinde üretim yapan firmalarla eşit rekabet koşulları sağlanacak.

CBAM’ye tabi ürün üreten firmaların, gömülü emisyon hesaplamalarını doğru yapabilmesi için üretim süreçlerini detaylı bir şekilde izlemeleri gerekecek. Doğrudan (üretim sürecinde oluşan) ve dolaylı (elektrik tüketimi gibi) emisyonların belirlenmesi, doğru raporlama için kritik önem taşıyor. Firmaların, emisyon ölçümlerini belirli metodolojilere uygun yaparak AB standartlarına uyum sağlamaları gerekiyor. 2024 yılı sonuna kadar belirli esneklikler tanınmış olsa da, firmaların şimdiden ölçüm sistemlerini kurmaları, izleme metodolojilerini belirlemeleri ve karbon fiyatlandırma süreçlerini anlamaları öneriliyor.

Özellikle AB’ye ihracat yapan üretici firmaların, müşterilerinin taleplerini karşılayabilmek için CBAM uyumluluğuna dair veri sağlayabilecek sistemleri devreye alması büyük önem taşıyor. Avrupa Komisyonu, firmaların bu süreci yönetmesine yardımcı olmak için çeşitli rehber dokümanlar ve elektronik şablonlar sunuyor. Firmalar, CBAM sürecine erken adapte olarak rekabet avantajı sağlayabilir ve gelecekte oluşabilecek maliyetlerden kaçınabilir.